Zachowania niepożądane zwane popularnie narowami, w odróżnieniu od stereotypii, wynikają z nieprawidłowego postępowania człowieka z koniem, zwłaszcza w wieku źrebięcym. Ujawniają się zwykle w procesie wdrażania konia do pracy. Są one warunkowymi odruchami mającymi swój negatywny oddźwięk w użytkowaniu koni.
Wyniki badań Nowickiej-Posłusznej i in. wykazują, że istnieje istotna zależność pomiędzy hodowcą a zachowaniem się konia. Jednak obserwacje w obrębie określonych rodzin lub grup koni po wybranych reproduktorach sugerują genetyczne skłonności do narowów. Czynniki genetyczne nie przyczyniają się do zapoczątkowania zmian behawioralnych, ale mogą zwiększać prawdopodobieństwo ich wystąpienia.
Stereotypie i zachowania niepożądane umownie można podzielić na stajenne, czyli te występujące u koni przebywających w stajni i podczas przygotowania do jazdy, oraz na użytkowe, czyli te występujące podczas jazdy wierzchem. Proponuje się też podział zaburzeń reaktywnych na kręgi funkcyjne takie jak: zachowania pokarmowe (łykawość, zabawa językiem, lizanie przedmiotów, lignofagia, heblowanie), zachowania ruchowe (tkanie, bezcelowe chodzenie, grzebanie kończyną, kopanie w ściany), zachowania społeczne (nieprawidłowa socjalizacja, samookaleczenie, wzmożona agresja) oraz zachowania komfortowe (wycieranie ogona, przesadna pielęgnacja sierści, headshaking – potrząsanie głową).
Przyczyny zaburzeń zachowania są bardzo różnorodne, najczęściej wynikające z ignorancji człowieka, który niedostatecznie spełnia potrzeby konia. Przyczynami anomalii behawioralnych mogą być:
- nieodpowiednie warunki chowu,
- nieprawidłowe postępowanie ze zwierzętami,
- niedobory określonych substancji odżywczych,
- złe zbilansowanie dawki pokarmowej (niedobór włókna),
- zmiany w obrębie układu nerwowego lub dokrewnego,
- zmiany w obrębie układu nerwowego spowodowane infekcją lub urazem,
- wady budowy konia,
- traumatyczne zdarzenia z przeszłości,
- gwałtowna zmiana warunków utrzymania,
- stres związany z wdrażaniem do pracy,
- rany, zmiany degeneratywne, infekcje.
Najwięcej stereotypii i zachowań niepożądanych przejawiają te konie, które
spędzają mało czasu na wspólnym wybiegu, mają ograniczone kontakty ze stadem, dostają mało siana, mają w boksach inny materiał ściółkowy niż słoma oraz te, które są użytkowane przez więcej niż jednego jeźdźca.
Zobacz też:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz